Lừa đảo trực tuyến “nở rộ” dịp cuối năm

Theo số liệu thống kê mới nhất của Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông, trong 11 tháng đầu năm 2023, đơn vị này đã nhận được hơn 15.900 phản ánh về trường hợp lừa đảo do người dùng Internet Việt Nam gửi đến qua các hệ thống cảnh báo, trong đó hơn 91% cảnh báo này liên quan đến giả mạo, lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng - tài chính.

Trước thực trạng lừa đảo trực tuyến thường có xu hướng “bùng nổ” vào dịp cuối năm, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, liên tục cập nhật về nhận diện các hình thức lừa đảo mới được cơ quan chức năng cảnh báo để tránh sập bẫy.

Lừa bán phần mềm nghe lén, theo dõi điện thoại để chiếm đoạt tiền

Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) vừa đưa ra một số cảnh báo mà người dân cần cảnh giác về các thủ đoạn lừa đảo mới diễn ra. Theo cơ quan này, Công an tỉnh Hải Dương vừa bắt giữ hội nhóm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản bằng hình thức quảng cáo, rao bán phần mềm nghe lén, đọc trộm tin nhắn điện thoại.

Lợi dụng tâm lý của nhiều người muốn theo dõi cuộc sống riêng tư của những người thân hoặc các mối quan hệ xã hội, các đối tượng đã dụ dỗ nạn nhân chuyển tiền và đăng nhập vào phần mềm nghe lén nhưng thực tế lại nhằm mục đích đánh cắp thông tin rồi chiếm đoạt tài sản. Bên cạnh đó, đối tượng còn lập ra các tài khoản mạng xã hội giả danh các công ty công nghệ, chạy các clip quảng cáo tự cắt ghép, dàn dựng để lừa bán phần mềm.

Người dùng cần tỉnh táo để không dính bẫy lừa đảo trực tuyến. Ảnh minh họa.

Để tránh bẫy lừa đảo này, ông Nguyễn Phú Lương, Phó Giám đốc Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân tuyệt đối không vì hiếu kỳ mà tìm mua những sản phẩm, thiết bị nêu trên; không mua các sản phẩm, thiết bị trôi nổi, nhập lậu giá rẻ để tránh bị các đối tượng xấu theo dõi, đánh cắp thông tin, dữ liệu cá nhân và xâm phạm đời sống riêng tư.

Việc tự ý mua, bán và sử dụng những phần mềm, thiết bị ngụy trang để ghi âm, ghi hình khi không được cơ quan có thẩm quyền cấp phép là hành vi vi phạm pháp luật; có thể bị xử phạt hành chính hoặc nghiêm trọng hơn là truy tố hình sự. Việc xử phạt không chỉ áp dụng với các đối tượng kinh doanh, cung cấp thiết bị trái phép mà còn là người mua và sử dụng thiết bị.

Một hình thức lừa đảo khác mà Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dùng cần cảnh giác là việc giả mạo ngân hàng yêu cầu người dùng cung cấp mật khẩu OTP. Theo Cục An toàn thông tin, mới đây, sau khi hoàn tất thủ tục mở thẻ ghi nợ tại phòng giao dịch 1 ngân hàng, một khách hàng ở TP Hồ Chí Minh đã nhận được cuộc gọi từ số máy lạ yêu cầu cung cấp mã OTP (mật khẩu xác nhận giao dịch) để xác nhận và hẹn ngày nhận thẻ.

Ngỡ là cuộc gọi của nhân viên ngân hàng vì vừa hoàn thành giao dịch mở thẻ, người dùng này đã thực hiện theo hướng dẫn. Ngay sau đó, tài khoản của anh đã bị trừ gần 60 triệu đồng. Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác khi nhận được cuộc gọi, tin nhắn yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân; cần xác minh danh tính của người gọi bằng nhiều cách khác nhau. Người dân tuyệt đối không cung cấp mã OTP, mật khẩu tài khoản ngân hàng hoặc thông tin cá nhân cho bên thứ ba.

Ngoài ra, theo Cục An toàn thông tin cũng lưu ý, cuối năm là thời điểm diễn ra của hàng loạt các chiến dịch và tuần lễ giảm giá, siêu khuyến mại nhằm kích cầu mua sắm. Do đó, người tiêu dùng thường có tâm lý cởi mở hơn trong chi tiêu, tạo cơ hội cho các đối tượng lừa đảo dựng lên những kịch bản như rao bán hàng kém chất lượng với giá rẻ, gửi tặng quà hay tổ chức các chương trình trúng thưởng... để chiếm đoạt tài sản.

Đánh vào tâm lý người tiêu dùng đồng thời lợi dụng thời điểm cuối năm, đối tượng lừa đảo đưa ra những lời chào mới và hứa hẹn hấp dẫn, nhằm dụ dỗ nạn nhân tham gia vào các chương trình trúng thưởng, khuyến mãi tặng quà. Tại đây, đối tượng yêu cầu nạn nhân đóng nhiều khoản phí để tham gia và bảo đảm sẽ được nhận lại tiền và quà tặng. Tuy nhiên, càng về sau số tiền càng lớn, với mong muốn lấy lại số tiền trên, đối tượng sẽ hướng dẫn nạn nhân tải các ứng dụng độc hại về điện thoại nhằm chiếm quyền điều khiển và chiếm đoạt tài sản trong tài khoản ngân hàng, cài các app trên điện thoại để lấy lại những số tiền mà chúng ta đã bỏ ra.

Công bố các website, tài khoản ngân hàng có liên quan đến lừa đảo trực tuyến

Nhằm ngăn chặn tình trạng lừa đảo trực tuyến có xu hướng "nở rộ"vào dịp cuối năm, đại diện Cục An toàn thông tin cho biết: Sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức an toàn thông tin cho người dân như triển khai xây dựng chuỗi series “Điểm tin tuần” với các thông tin về tình hình lừa đảo trực tuyến nổi bật để đưa ra cảnh báo cũng như các khuyến cáo kịp thời giúp người dân tự bảo vệ mình trên môi trường mạng; phát triển kênh thông tin Cổng không gian mạng quốc gia (khonggianmang.vn) trên các nền tảng mạng xã hội để đưa thông tin, tuyên truyền về các vấn đề an toàn thông tin, đặc biệt là lừa đảo trực tuyến.

Bên cạnh đó, Cục An toàn thông tin cũng sẽ tăng cường các biện pháp kỹ thuật như tăng cường giám sát, theo dõi, cảnh báo, ngăn chặn tên miền độc hại; thúc đẩy phát triển Cơ sở dữ liệu chống lừa đảo lực tuyến quốc gia để các tổ chức, cá nhân có thể truy vấn, khai thác, đóng góp dữ liệu chống lừa đảo trực tuyến kịp thời; cung cấp các công cụ tự kiểm tra và bảo vệ an toàn thông tin trên không gian mạng. Tiếp tục triển khai hệ sinh thái Tín nhiệm mạng (tinnhiemmang.vn) để đánh giá, xác nhận website đảm bảo an toàn thông tin mạng. Tại đây, sẽ công bố danh sách các website không an toàn, vi phạm pháp luật và các tài khoản ngân hàng có liên quan đến các cuộc lừa đảo trực tuyến.

Theo báo Công an nhân dân