TS. Nicole Lee.
Xu hướng sử dụng, nghiện ma túy tổng hợp tại Việt Nam ngày càng tăng
Theo số liệu của Cơ quan Phòng, chống ma tuý và tội phạm của Liên Hiệp Quốc (UNODC), trên thế giới hiện có 255 triệu người sử dụng ma túy, trong đó số người sử dụng các chất kích thích dạng amphetamine (ATS), hay còn gọi là ma tuý tổng hợp chiếm 15%. Xu hướng sử dụng, nghiện ma túy tổng hợp tại Việt Nam ngày càng tăng: Năm 2001 có khoảng 1,5% người dùng ma túy ở Việt Nam sử dụng ATS, năm 2016 con số này đã lên đến xấp xỉ 10%.
Theo TS. Nicole Lee, Giám đốc điều hành và cố vấn chính của 360Edge (Tổ chức chuyên nghiệp tư vấn triển khai các nghiên cứu về lạm dụng chất và điều trị nghiện) đưa ra các khuyến nghị về chính sách, dịch vụ và thực hành điều trị nghiện tại Úc, ngay cả khi số lượng người dùng ATS tại Úc đã giảm từ 4% xuống còn 1,4% dân số trong khoảng từ năm 1998 đến 2016, thì quốc gia này vẫn phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng khi ngày càng có nhiều dạng chất mạnh của ATS được sử dụng.
Methamphetamine là một chất kích thích tổng hợp, xuất hiện dưới dạng bột hoặc tinh thể (nên methamphetamine cũng thường được biết đến dưới tên gọi “đá”, “ma tuý đá”). Dạng tinh thể có độ tinh khiết cao hơn. Ở mức độ sử dụng thấp, cả hai dạng đều đem lại cảm giác tự tin, hưng phấn và dồi dào năng lượng. Người dùng sẽ có nhu cầu tình dục cao hơn, do đó, họ dễ có các hành vi tình dục nguy cơ cao. Theo thống kê tại Úc, 21% người sử dụng có 3-4 bạn tình không thường xuyên, 63% có bạn tình ngẫu nhiên, 51% không có biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục. Do đó, sử dụng methamphetamine có nguy cơ cao dẫn đến lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
Ở mức độ sử dụng thường xuyên và liều lượng cao, người sử dụng sẽ gặp phải vấn đề như lo âu, kích động, tim đập nhanh, nghiến răng và một số rối loạn tâm lý khác. Sốc ma tuý đá gây ra nhồi máu cơ tim, co giật và đột quỵ.
Methamphetamine gây nhiễu loạn các chức năng của não bộ, vì thế dẫn đến những tác hại lâu dài đối với sức khoẻ tâm trí bao gồm lo âu, trầm cảm, suy giảm trí nhớ và khả năng đưa ra quyết định một cách tỉnh táo. “May mắn thay, những vấn đề này chỉ mang tính chất tạm thời, và các chức năng của não bộ sẽ dần hồi phục sau khi ngưng sử dụng ma tuý. Tuy nhiên, đối với những người đã sử dụng trong một khoảng thời gian dài, quá trình hồi phục có thể mất tới 12-18 tháng và thậm chí hơn. Điều này đồng nghĩa với việc họ sẽ cần đến nhiều hỗ trợ khác nữa”, TS. Lee cho hay.
Đâu là phương pháp can thiệp hiệu quả dành cho người sử dụng ma tuý tổng hợp?
Theo TS. Nicole Lee, người sử dụng methamphetamine phần lớn sẽ sử dụng giảm dần sau một thời gian, có nhiều người ngừng sử dụng. Nhóm người sử dụng nhưng chưa lệ thuộc sẽ chưa có các rối loạn tâm thần, tuy nhiên cần thiết phải có những biện pháp can thiệp sớm để họ không chuyển sang giai đoạn sử dụng thường xuyên và lệ thuộc, và giúp giảm tác hại của việc sử dụng, phòng tránh trường hợp sử dụng quá liều, “ngáo đá” và sốc thuốc. Tuy nhiên, hiện nay do kỳ thị xã hội và quan điểm tiêu cực của truyền thông về người sử dụng ma tuý tổng hợp nên phải mất trung bình từ 5-6 năm, thậm chí lâu hơn khi tình trạng đã trở nên nghiêm trọng thì họ mới tìm đến hỗ trợ và điều trị.
Điều trị cho người sử dụng methamphetamine phức tạp hơn so với điều trị người sử dụng heroin do thời gian cắt cơn, phục hồi dài hơn. Tại Úc, người sử dụng sẽ thực hiện cắt cơn trong 10-14 ngày dưới hỗ trợ của y tế, sau đó hàng loạt các can thiệp về tâm lý và xã hội được cung cấp cho bệnh nhân bao gồm tư vấn cá nhân, trị liệu theo nhóm và hỗ trợ về nhà ở cũng như đào tạo nghề. Có thể thấy, yếu tố tâm lý-xã hội đóng một vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi của người sử dụng ma tuý tổng hợp, do đó rất cần sự quan tâm, tham gia và hỗ trợ tích cực từ gia đình, truyền thông và xã hội.
Không chỉ riêng TS. Lee mà còn rất nhiều các chuyên gia, tổ chức làm việc về ma tuý trên thế giới tin rằng việc điều trị là chìa khoá để giảm thiểu các vấn đề liên quan đến ma tuý tổng hợp. “Chúng ta cần thay đổi quan điểm, phương pháp điều trị cũng như cách cung cấp dịch vụ cho phù hợp để có thể ứng phó với những tác dụng khác nhau của ma tuý đá. Với mỗi đô la đầu tư vào điều trị, cộng đồng có thể tiết kiệm được 7 đô la cho các chi phí khác mà đáng ra phải dùng để khắc phục hậu quả do việc sử dụng ma tuý tổng hợp gây ra”, TS. Lee chia sẻ. Vì vậy, đây thực sự là một cách hiệu quả và kinh tế để giảm sử dụng ma tuý tổng hợp, so với các biện pháp cưỡng chế pháp lý.
Phòng tránh là rất quan trọng đối với các bạn trẻ
Trước thực trạng người trẻ tuổi sử dụng ma túy tổng hợp có nguy cơ lệ thuộc cao hơn cũng như gặp nhiều vấn đề về sức khỏe tâm thần hơn do ở độ tuổi này não bộ vẫn đang tiếp tục phát triển và hoàn thiện các chức năng, đặc biệt đối với nhóm thiếu niên. Ngày Thế giới phòng, chống ma túy 26/6 năm nay có chủ đề “Hãy bảo vệ thế hệ trẻ khỏi hiểm họa ma túy!”
Phần lớn nguyên nhân dẫn tới hành vi sử dụng ma túy tổng hợp sớm ở người trẻ thường xuất phát từ sang chấn tâm lý do các biến cố tuổi thơ gây ra như: Bố mẹ ly hôn, bị bạo hành, bị lạm dụng tình dục, có người thân sử dụng ma túy, cảnh sống cơ cực... Vì vậy, cần tìm hiểu rõ và hỗ trợ người trẻ giải quyết những “khúc mắc” này song song với các can thiệp, điều trị khác. Hầu hết các bạn trẻ sử dụng ma túy với ý định ban đầu là “thử” và tần suất sử dụng cũng không thường xuyên, nên rất cần thiết trang bị cho các bạn trẻ đầy đủ kiến thức, không chỉ về tác hại mà cả những thông tin thực tế về các loại ma túy hiện hành, để từ đó các bạn có thể đưa ra những quyết định đúng đắn về việc sử dụng của mình.
TS. Nicole Lee chia sẻ: “Việc phòng tránh là rất quan trọng đối với các bạn trẻ, nên ở Úc đã triển khai những chương trình phòng chống ma túy trong học đường được nghiên cứu kỹ lưỡng và có nhiều đổi mới. Những gì chúng tôi đang thấy ở Úc là số lượng thiếu niên sử dụng chất kích thích bao gồm rượu, thuốc lá và các loại ma túy đã thuyên giảm rõ rệt trong một vài năm qua.”
.jpg&zc=1&q=100)
.jpg&zc=1&q=100)
.jpg&zc=1&q=100)
.jpg&zc=1&q=100)
.JPG&zc=1&q=100)
.JPG&zc=1&q=100)
.jpg&zc=1&q=100)
.jpg&zc=1&q=100)
.png)
.jpg)
.jpg){kind=logo}
.PNG)
.jpg)
